Sosyal medya siteleri de dâhil olmak üzere birçok uygulamada üyelik sırasında uzun bir sözleşmeye onay veririz. Birçok kimse neye onay verdiği konusunda bilgi sahibi değildir. Bunu bilen firmalar, hizmet koşulları ve gizlilik sözleşmesi adı altında normal koşullarda asla kabul etmeyeceğiniz hükümleri sözleşmelere eklerler. Buna ilişkin olarak ufak bir yazı dizisi hazırlamaya karar verdim.
Bu yazı dizisinde ilk olarak sosyal medya sitelerinden birisi olan Facebook’u ele alacağız.
Facebook, önceki dönemlerde ABD’de yapılan seçimlerde ve Brexit çıkışında manipülasyon yapılması amacıyla kullanıcılarının bilgilerini izinsiz olarak bir analiz firmasına para karşılığı vermiş olmakla itham edilmektedir. Buna ilişkin kısa bir araştırma yaparsanız birçok habere rastlayabilirsiniz.
Aşağıda Facebook tarafından sizin hakkınızda toplanan verileri ele alacağız.
Bir hesap açmanız, içerik oluşturmanız veya paylaşmanız ve başkalarıyla mesajlaşmanız ya da iletişim kurmanız dâhil olmak üzere, Facebook ürünlerini kullanmanız sırasında sağladığınız içerikler, mesajlar ve diğer bilgiler toplamaktadır.
Bir fotoğrafın çekildiği konum veya bir dosyanın oluşturulduğu tarih gibi, sağladığınız içerikteki veya içerik hakkındaki bilgiler (meta veriler gibi) buna dâhil olabilir. Yani sadece görünen kısım değil, sizin görmediğiniz, cihazınız tarafından dosya içerisine gömülmüş olan konum, tarih, cihaz bilgileri de buna dâhil.
En çok iletişim kurduğunuz kişiler veya üyesi olduğunuz gruplar, iletişime geçtiğiniz kişiler, sayfalar, hesaplar, konu etiketleri ile bu kişi ya da gruplarla Facebook ürünleri aracılığıyla nasıl etkileşimde bulunduğunuz hakkındaki bilgilerde toplanmaktadır.
Ek olarak cihazınızda eğer senkronize etme işlemini uygulamışsanız adres defteriniz, çağrı kayıtlarınız, SMS kayıt geçmişiniz de Facebook’un eline geçmektedir (Bu hususla ilgili ileride de değineceğiz. Senkronizasyon işlemini yapmadığınızda dahi bu bilgilere erişim izni vermiş oluyorsunuz).
Facebook kullanım bilgileriniz de sistem tarafından toplanmaktadır.
Görüntülediğiniz veya etkileşim kurduğunuz içerik türleri; kullandığınız özellikler; gerçekleştirdiğiniz eylemler; etkileşimde bulunduğunuz kişi veya hesaplar ile hareketlerinizin zamanı, sıklığı ve süresi gibi Facebook ürünlerini nasıl kullandığınıza ilişkin veriler de toplanmaktadır. Örnek verecek olursak Facebook ürünlerini kullanmakta olduğunuzu ve en son ne zaman kullandığınızı ve ürünlerde hangi gönderi, video ve diğer içerikleri görüntülediğiniz kaydedilmektedir. Ayrıca Facebook ürünlerinde bulunan kamera gibi özellikleri nasıl kullandığınız hakkında da bilgi toplanmaktadır.
Facebook ürünleri üzerinden gerçekleştirdiğiniz finansal işlemler hakkındaki bilgiler de toplanmaktadır.
Toplanan veriler; kredi kartı ya da banka kartı numarası veya başka kart bilgisi gibi ödeme bilgileri, diğer hesap ve kimlik doğrulama bilgileri ve fatura, gönderim ve iletişim bilgileri de dâhil olmak üzere tüm veriler toplanmaktadır.
Başka kullanıcılar tarafından Sosyal Medya Üzerinden sizin hakkınızda verilen bilgiler Facebook tarafından toplanmakta ve analiz edilmektedir.
Yani başkalarının size ait bir fotoğrafı paylaşması, sizin fotoğrafınıza yorum yapması, size mesaj göndermesi veya sizin iletişim bilgilerinizi yüklemesi, senkronize etmesi veya aktarması sırasında elde edilen veriler işlenmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz veriler, Facebook tarafından toplanmakta, analiz edilerek işlenmekte ve depolanmakta ve pazarlama sektöründe kullanılmaktadır. Belirtmekte fayda var ki, Facebook ürünlerinden kasıt, Facebook firmasına bağlı uygulamalardır. Bu kapsamda Instagram ve WhatsApp uygulamaları da facebook’a bağlıdır.
Facebook ürünlerini yüklediğiniz cihazlarınız hakkında da bilgiler toplamaktadır.
Bu bilgiler, sizin tüm cihazlarınızdan ayrı ayrı alınarak toplanmaktadır. Buradaki işlem öyle detaylıdır ki, mesela telefonda size bir reklam gösterildi. Bu reklam sonrası sizin Facebook hesabınızın açık olduğu diğer cihazlarda hangi aktiviteleri gerçekleştirdiğiniz dahi ölçülüyor. Hangi bilgilerin toplandığına gelecek olursak, öncelikle Facebook ürünlerini kullandığınız cihazın özellikleri toplanıyor. Bu kapsamda; İşletim sistemi, donanım ve yazılım sürümleri, pil seviyesi, sinyal gücü, kullanılabilen depolama alanı, tarayıcı türü, uygulama ve dosya ad ve türleri ile eklentiler gibi bilgiler toplanmaktadır.
Cihaz işlemleriniz de toplanmaktadır.
Bir pencerenin ön planda mı yoksa arka planda mı olduğunun belirlenmesi veya fare hareketlerinin izlenmesi de dahil olmak üzere, cihazda gerçekleşen işlemler ve davranışlar hakkında bilgiler toplanmaktadır.
Kullandığınız oyun, uygulama veya hesaplara ait özel tanımlayıcılar, cihaz kimlikleri ve diğer tanımlayıcılar ile Aile Cihazı Kimlikleri (veya aynı cihaz veya hesapla ilişkili Facebook Şirketi Ürünleri’ne özel diğer tanımlayıcılar) de toplama işleminden nasibini alan bilgiler arasına girmektedir.
Yine cihaz sinyal bilgileri firma tarafından toplanmakta ve işlenmektedir.
Bunlar, Bluetooth sinyalleri ile yakınlardaki Wi-Fi erişim noktaları, beacon’lar ve baz istasyonları hakkında bilgilerden oluşmaktadır. Yine GPS konumunuza, kameranıza veya fotoğraflarınıza erişim gibi etkinleştirdiğiniz cihaz ayarları da toplanmaktadır.
Ağ bilgileriniz de alınan veriler arasında yer almaktadır.
Bu kapsamda mobil operatörünüzün veya internet servis sağlayıcınızın adı, dil, saat dilimi, cep telefonu numarası, IP adresi ve bağlantı hızı gibi bilgilerin yanı sıra, bazı durumlarda yakında veya ağınızda bulunan cihazlar hakkında bilgiler (mesela telefonunuzun yakınında akıllı televizyonunuz varsa bunun bilgileri)
Yine son olarak çerez verileri dediğimiz, cihazlarda saklanan ve cookie (çerez) olarak adlandırılan veriler de Facebook tarafından elde edilip işlenebilmektedir.
Yukarıda belirttiklerim tamamen “Facebook Veri İlkesi” kapsamında alınan bilgilerdir. Bu bilgilerin teyidi için Facebook’a ait olan https://www.facebook.com/about/privacy adresine girip bakabilirsiniz.
Gördüğünüz üzere söz konusu uygulamayı bir kez kullanmaya başlayınca sizin ile alakalı tüm bilgiler toplanmaya başlanmaktadır. Hatta o anda yanınızda uygulamayı kullanmayan cihazlarınız olsa dahi cihazlar ile ilgili veriler toplanmaktadır. Bu kapsamda Facebook tarafından sizin anlık olarak net konumunuz, cihazınızı kullanma alışkanlıklarınız, yaşadığınız yer, gitmeyi sevdiğiniz yerler ve yakınlarda bulunan işletmeler, ilgi duyduğunuz kişi ve konular, yüz profiliniz (birçok güvenlik uygulaması ve elektronik cihazlarda güvenlik önlemi olarak işlev görmektedir.) ve bir sürü kişisel bilginiz toplanmakta, analiz edilmekte ve kişiliğinize ait profiliniz çıkarılmaktadır.